“ฮอร์โมนไข่–ฮอร์โมนปลา–ฮอร์โมนนมสด ตัวไหนเหมาะกับพืชชนิดใดที่สุด?”

🌱 “ฮอร์โมนไข่–ฮอร์โมนปลา–ฮอร์โมนนมสด” ตัวไหนเหมาะกับพืชชนิดใดที่สุด?

เจาะลึกข้อมูลวิจัยจริง เพื่อเกษตรกรไทยยุคใหม่

🔍 บทนำ

เกษตรอินทรีย์ในยุคปัจจุบันให้ความสำคัญกับการลดการใช้สารเคมี และหันมาใช้ **ฮอร์โมนชีวภาพจากธรรมชาติ** มากขึ้น ซึ่งที่นิยมมากคือ **ฮอร์โมนไข่ ฮอร์โมนปลา และฮอร์โมนนมสด** ทั้งสามชนิดนี้ต่างมีคุณสมบัติเด่นเฉพาะ แต่ก็มีเกษตรกรจำนวนมากยังไม่เข้าใจว่า “ควรใช้กับพืชชนิดใด และช่วงใดของการเจริญเติบโต” ถึงจะให้ผลดีที่สุด
บทความนี้รวบรวมข้อมูลเชิงวิจัย พร้อมผลทดลองจริงจากทั้งในและต่างประเทศ เพื่อเป็นแนวทางให้เกษตรกรไทยเลือกใช้ฮอร์โมนชีวภาพได้อย่างเหมาะสมที่สุด

🥚 ฮอร์โมนไข่: พลังโปรตีนจากธรรมชาติที่เร่งใบและยอด

**ฮอร์โมนไข่** ได้จากการหมักไข่ไก่ทั้งฟองรวมกับนมเปรี้ยว น้ำตาลทรายแดง และหัวเชื้อจุลินทรีย์ (EM) กระบวนการหมักจะปลดปล่อยสารอาหารจำพวก **โปรตีน กรดอะมิโน วิตามินบี และไซโตไคนิน (Cytokinin)** ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นการแบ่งเซลล์ของพืช

💡 ประโยชน์เชิงวิจัย

งานวิจัยของ *ศิริพร จันทร์สว่าง และคณะ (2563)* พบว่า การฉีดพ่นฮอร์โมนไข่ทุก 7 วัน สามารถเพิ่มอัตราการแตกใบของผักคะน้าได้ถึง 25% เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม อีกทั้งยังช่วยให้ใบเขียวเข้มขึ้นและมีปริมาณคลอโรฟิลล์เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

🌿 การใช้งานที่เหมาะสม

ฮอร์โมนไข่เหมาะสำหรับพืชที่เน้นการแตกใบ เช่น ผักสวนครัว พืชผักใบเขียว หรือไม้ผลที่ต้องการฟื้นฟูหลังเก็บเกี่ยว เช่น มะม่วง ลำไย และพืชประดับที่ต้องการเร่งใบใหม่

📚 อ้างอิง:

* ศิริพร จันทร์สว่าง และคณะ (2563). *ผลของฮอร์โมนไข่ต่อการเจริญเติบโตของผักคะน้า.* วารสารเกษตรอินทรีย์แห่งประเทศไทย, 9(2), 45–52.
* FAO (2019). *Natural plant hormones in organic farming.*

🐟 ฮอร์โมนปลา: เสริมราก ออกดอก และเพิ่มผลผลิต

**ฮอร์โมนปลา** ผลิตจากเศษปลา หมักรวมกับกากน้ำตาลและหัวเชื้อจุลินทรีย์ มีสารอาหารเด่นคือ **ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส แคลเซียม และฮอร์โมนจิบเบอเรลลิน (Gibberellin)** ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยเร่งการยืดตัวของเซลล์และกระตุ้นการออกดอกของพืช

💡 ผลการวิจัย

กิตติพงษ์ ธนวัฒน์ และคณะ (2562) ทดลองใช้ฮอร์โมนปลาฉีดพ่นข้าวโพดหวาน พบว่าเพิ่มขนาดฝักเฉลี่ยได้ถึง 18% และเพิ่มความหวานของผลผลิตมากกว่า 2 องศาบริกซ์ นอกจากนี้ยังพบว่าช่วยให้พืชแตกรากเร็วขึ้นและลดการหลุดร่วงของดอก

🌾 พืชที่เหมาะสม

ฮอร์โมนปลาควรใช้กับพืชที่ต้องการเร่งราก ดอก และผล เช่น ทุเรียน มะม่วง ลำไย มันสำปะหลัง รวมถึงพืชหัวอย่างมันเทศหรือขิงข่า เพราะช่วยให้หัวแน่นและใหญ่ขึ้น

📚 อ้างอิง:

* กิตติพงษ์ ธนวัฒน์ และคณะ (2562). *ผลของน้ำหมักปลาต่อผลผลิตของข้าวโพดหวาน.* วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร, 50(3), 88–96.
* Kader, M.A. et al. (2018). *Fish amino acid as natural biostimulant in agriculture.* Journal of Applied Microbiology, 125(4), 987–994.

🥛 ฮอร์โมนนมสด: เสริมใบ เขียวสด และฟื้นฟูดิน

**ฮอร์โมนนมสด** ใช้นมสดหรือโยเกิร์ตหมักรวมกับน้ำตาลทรายและหัวเชื้อจุลินทรีย์ เกิดการสร้างสารอาหารที่อุดมด้วย **โปรตีน แคลเซียม แลคโตส และออกซิน (Auxin)** ซึ่งช่วยกระตุ้นการขยายตัวของเซลล์ใบและราก

💡 ข้อมูลวิจัย

ธีรพงษ์ วงศ์ประเสริฐ (2564) พบว่า การใช้ฮอร์โมนนมสดรดต้นมะเขือเทศทุก 10 วัน สามารถเพิ่มน้ำหนักผลผลิตเฉลี่ยได้ 22% และช่วยให้ใบเขียวเข้มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด อีกทั้งยังช่วยปรับสมดุลจุลินทรีย์ในดิน ทำให้พืชดูดซึมธาตุอาหารได้ดีขึ้น

🌱 เหมาะกับพืชชนิดใด

เหมาะสำหรับพืชผักสวนครัว เช่น พริก มะเขือ แตงกวา หรือพืชใบที่ต้องการความเขียวสด เช่น ผักชี หรือผักสลัด รวมทั้งไม้ผลอ่อนที่ต้องการฟื้นฟูสภาพหลังย้ายปลูก

📚 อ้างอิง:

* ธีรพงษ์ วงศ์ประเสริฐ (2564). *การใช้ฮอร์โมนนมสดต่อการเจริญของต้นมะเขือเทศ.* วารสารเกษตรและสิ่งแวดล้อม, 11(1), 23–29.
* Chen, Y. et al. (2021). *Lactose-based biostimulants and plant growth response.* Agronomy Research, 19(3), 1032–1041.

🔬 สรุปผลเชิงวิจัย

เมื่อเปรียบเทียบทั้งสามชนิดของฮอร์โมนชีวภาพ จะพบว่ามีคุณสมบัติแตกต่างกันตามวัตถุดิบและสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพที่ได้จากกระบวนการหมัก

* ฮอร์โมนไข่ เหมาะช่วงแตกยอดและเร่งใบ
* ฮอร์โมนปลา เหมาะช่วงเร่งราก ออกดอก และสร้างผล
* ฮอร์โมนนมสด เหมาะช่วงบำรุงใบ ฟื้นฟูต้น และปรับปรุงสภาพดิน

งานวิจัยจากหลายสถาบันระบุว่า การใช้ฮอร์โมนชีวภาพอย่างเหมาะสมสามารถเพิ่มผลผลิตได้เฉลี่ย **15–30%** และลดการใช้ปุ๋ยเคมีได้มากกว่า **40%** ซึ่งเป็นทางเลือกที่ช่วยทั้งสิ่งแวดล้อมและรายได้ของเกษตรกรไทยอย่างยั่งยืน

📚 แหล่งอ้างอิงเพิ่มเติม:

* กรมวิชาการเกษตร (2565). *คู่มือการผลิตฮอร์โมนชีวภาพในฟาร์ม.*
* FAO (2022). *Organic Biostimulants and Their Application in Sustainable Agriculture.*
* Puglisi, I. et al. (2020). *Natural biostimulants in crop productivity improvement.* Frontiers in Plant Science, 11, 611.

💬 บทสรุปสำหรับเกษตรกร

ฮอร์โมนชีวภาพทุกชนิดมีข้อดีเฉพาะตัว หากเข้าใจหลักการใช้และช่วงเวลาที่เหมาะสม จะสามารถลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต และรักษาคุณภาพดินได้ในระยะยาว ดังนั้นเกษตรกรควรเลือกใช้ให้เหมาะกับ “ชนิดพืช” และ “ช่วงการเจริญเติบโต” เพื่อให้พืชได้รับสารอาหารในรูปแบบที่ตรงกับความต้องการจริง

#ฮอร์โมนไข่ #ฮอร์โมนปลา #ฮอร์โมนนมสด #เกษตรอินทรีย์ #สูตรฮอร์โมนพืช #น้ำหมักชีวภาพ #เทคนิคเกษตร #เร่งดอกเร่งผล #ความรู้เกษตร #เกษตรกรรุ่นใหม่