ไฟทอปธอรา...
👤
โดย: ผู้ดูแล
📅
2025-09-24 21:49:45
🌐
1.1.247.192
ไฟทอปธอรา โรครากเน่าโคนเน่าที่เป็นตัวทำลายสวนทุเรียนเงียบๆ
ไฟทอปธอรา หรือชื่อวิชาการว่า Phytophthora palmivora เป็นเชื้อราชั้นต่ำในกลุ่ม Oomycetes ถึงแม้จะเรียกว่าเชื้อรา แต่จริงแล้วมันใกล้เคียงกับสาหร่ายมากกว่า จุดเด่นคือการสร้างสปอร์เคลื่อนที่ได้ด้วยแฟลเจลลา ทำให้แพร่กระจายได้เร็วมากในดินที่มีน้ำ
กลไกการทำลาย
เมื่อเชื้อเข้าสู่รากทุเรียน มันจะแทรกเส้นใย hyphae เข้าไปในเนื้อเยื่อ และปลดปล่อยเอนไซม์ย่อยสลายผนังเซลล์ เช่น cellulase, pectinase และ protease ทำให้เซลล์พืชแตกสลาย
ผลคือ
* รากเน่า ดูดน้ำ–ธาตอาหารไม่ได้
* โคนต้นเน่า ระบบท่อน้ำเสียหาย ใบร่วง
* เชื้อสร้าง chlamydospore อยู่ในดินได้ยาวนาน พร้อมกลับมาโจมตีทันทีเมื่อเจอสภาพชื้น
ปัจจัยแวดล้อมเสี่ยง
* ดินระบายน้ำไม่ดี ฝนตกชุก น้ำขัง
* โคนต้นมีอินทรียวัตถุสะสมมากแต่ไม่โปร่ง
* การจัดการสวนไม่เหมาะสม
วิธีการจัดการแบบบูรณาการ
1. ชีววิธี (Biological control)
ใช้เชื้อ Trichoderma spp. ที่สามารถเข้าทำลายเส้นใยไฟทอปธอรา หรือใช้จุลินทรีย์อย่าง Bacillus subtilis ที่ผลิตสารยับยั้งการงอกของสปอร์
2. การใช้สารเคมี (Chemical control)
* ฟอสฟอเนต (Fosetyl-Al, Phosphorous acid) ทั้งยับยั้งเชื้อและกระตุ้นภูมิต้านทานต้น
* Metalaxyl ออกฤทธิ์เฉพาะต่อการสร้าง RNA ของเชื้อ แต่ไม่ควรใช้ซ้ำถี่ๆ เพื่อป้องกันการดื้อยา
* Mancozeb (แมนโคเซป) เป็นสารป้องกัน (protectant) ใช้ราดหรือพ่นโคนต้นเพื่อป้องกันการเข้าทำลาย ควรใช้ร่วมกับสาร systemic เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ
3. **การปรับปรุงสภาพดิน (Soil management)
* ทำทางระบายน้ำ ลดโอกาสน้ำขัง
* เติมอินทรียวัตถุ ฮิวมิค และ ฟลูวิค แอซิด เพื่อให้ดินร่วน ระบายน้ำได้ดี และเพิ่มความแข็งแรงให้ระบบราก
* เสริมธาตอาหารรอง เช่น แมกนีเซียม และสังกะสี เพื่อให้ต้นทุเรียนสังเคราะห์คลอโรฟิลล์–เอนไซม์ได้เต็มที่ เพิ่มภูมิต้านทานทางอ้อม
### สรุป
ไฟทอปธอรา ไม่ใช่โรคที่ควรมองข้าม เพราะสามารถทำให้สวนทุเรียนเสียหายอย่างเงียบๆ แต่รุนแรง เกษตรกรต้องอาศัยความเข้าใจเชิงวิชาการลึกๆ ทั้งเรื่องเชื้อ สภาพแวดล้อม และโภชนาการของต้น เมื่อนำมาบริหารจัดการอย่างบูรณาการ ทั้งชีวภัณฑ์–สารเคมี–การปรับปรุงดิน ก็จะสามารถลดความเสี่ยงและรักษาความยั่งยืนของสวนทุเรียนได้ค่ะ
---
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
* Erwin, D. C., & Ribeiro, O. K. (1996). Phytophthora Diseases Worldwide. APS Press.
* Drenth, A., & Sendall, B. (2001). Practical guide to detection and identification of Phytophthora.
* ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี. (2564). รายงานโรคไฟทอปธอราในทุเรียนภาคตะวันออก.
---
#ฟาร์มเกษตร #ทุเรียน #ไฟทอปธอรา #โรครากเน่าโคนเน่า #Phytophthora #ชีวภัณฑ์ #แมกนีเซียม #สังกะสี #ฮิวมิค #ฟลูวิค
