สูตรปุ๋ยเร่งโต–เร่งหวี สำหรับกล้วยคุณภาพ

การปลูกกล้วยให้ได้ผลผลิตดี ต้องให้ความสำคัญกับการใส่ปุ๋ยให้เหมาะสมกับช่วงอายุของต้นกล้วย เพราะแต่ละช่วงมีความต้องการธาตุอาหารต่างกัน โดยเฉพาะหากต้องการเร่งการเจริญเติบโตให้ลำต้นแข็งแรง และเร่งหวีให้ผลใหญ่ หวีสวย รสชาติดี

ในช่วงกล้วยอายุ 1–3 เดือนแรก ควรเน้นการเร่งโต โดยใช้ปุ๋ยที่มีไนโตรเจนสูง เช่น สูตร 25-7-7 หรือปุ๋ยยูเรีย 46-0-0 ผสมกับโพแทสเซียม 0-0-60 เพื่อให้ต้นแข็งแรงและใบเขียวสมบูรณ์ หากต้องการลดการใช้เคมี สามารถผสมกับปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก เพื่อช่วยปรับสภาพดิน

เมื่อกล้วยเริ่มโตเข้าสู่ช่วง 4–6 เดือน เป็นช่วงที่ต้องเตรียมความพร้อมสำหรับการแทงปลี ควรใส่ปุ๋ยสูตรสมดุล เช่น 15-15-15 หรือ 13-13-21 เสริมด้วยน้ำหมักจุลินทรีย์หรือปุ๋ยหมักผลไม้ เพื่อเพิ่มจุลินทรีย์ในดินและช่วยย่อยธาตุอาหารให้ต้นกล้วยดูดซึมได้ดี

ในช่วงที่กล้วยเริ่มแทงปลีและเริ่มมีหวี ประมาณอายุ 7–9 เดือน ให้เน้นปุ๋ยที่มีฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมสูง เช่น 8-24-24 หรือ 12-24-12 เพื่อช่วยการสร้างหวีให้เต็ม ติดลูกดี และขนาดใหญ่ ควรใส่ปุ๋ยรอบโคนให้ห่างจากลำต้นพอสมควร แล้วกลบดินหรือรดน้ำตามทันที

เมื่อกล้วยเข้าสู่ช่วงสุดท้ายก่อนเก็บเกี่ยว ควรเร่งแป้งและรสหวานด้วยปุ๋ยที่มีโพแทสเซียมสูง เช่น 0-0-60 หรือใช้น้ำหมักจากฟักทอง กล้วยสุก หรือมะพร้าว เพื่อเพิ่มน้ำหนักผลและรสชาติเข้มข้น หวานมัน อร่อย

ปุ๋ยเคมี กับ ปุ๋ยอินทรีย์ ใช้อะไรดีกว่ากัน?

ปุ๋ยเคมีมีข้อดีคือ เห็นผลเร็ว ตอบสนองชัดเจนในด้านการเร่งโตและเร่งผลผลิต แต่ก็มีข้อเสียคืออาจทำให้ดินเสื่อมโทรมในระยะยาว หากใส่มากเกินไป ส่วนปุ๋ยอินทรีย์ เช่น ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก น้ำหมักชีวภาพ จะออกฤทธิ์ช้ากว่าแต่ปลอดภัย ช่วยปรับโครงสร้างดิน เพิ่มจุลินทรีย์ที่ดี และลดต้นทุนได้มาก

ทางเลือกที่ดีที่สุดสำหรับชาวสวนจำนวนมากคือการใช้แบบผสมผสาน โดยใช้ปุ๋ยเคมีเฉพาะช่วงสำคัญ เช่น ช่วงเร่งโตและเร่งหวี และใช้ปุ๋ยอินทรีย์ควบคู่กันตลอดฤดูกาล เพื่อรักษาคุณภาพดินและลดต้นทุนระยะยาว

สูตรปุ๋ยหมักทำเอง สำหรับกล้วย
เพื่อช่วยลดต้นทุนและเพิ่มความปลอดภัยให้ผลผลิต แนะนำให้ทำปุ๋ยหมักใช้เองในสวน มีทั้งสูตรเร่งโตและเร่งหวีที่ทำได้ง่ายๆ ดังนี้

ปุ๋ยหมักเร่งโต ใช้มูลวัว เศษหญ้า และรำละเอียด ผสมกับน้ำหมักยูเรีย (เช่น น้ำหมักปลา) และกากน้ำตาล คลุกให้ชื้น หมักไว้ 15–30 วัน แล้วกลับกองเป็นระยะ จะได้ปุ๋ยที่ช่วยให้ใบเขียว แตกหน่อดี และลำต้นแข็งแรง

ปุ๋ยหมักเร่งหวี ใช้มูลไก่ เปลือกกล้วยบด และน้ำหมักผลไม้ เช่น น้ำหมักฟักทอง น้ำหมักมะพร้าว หรือหน่อกล้วย หมักไว้อย่างน้อย 20 วันก่อนนำไปใช้ ช่วยให้กล้วยออกหวีดี ลูกใหญ่ รสหวาน น้ำหนักดี