ป้องกันและจัดการโรครากเน่าโคนเน่าในสวนผลไม้ช่วงฝน: แนวทางวิชาการ

ฤดูฝนในประเทศไทยมักมาพร้อมกับความชื้นสูงและน้ำขัง ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งเสริมการเกิด โรครากเน่าและโคนเน่า ในไม้ผลหลากชนิด เช่น ทุเรียน มะม่วง มังคุด และมะพร้าว โรคเหล่านี้เกิดจากเชื้อรากลุ่ม Phytophthora spp., Pythium spp., และ Fusarium spp. ซึ่งทำลายระบบรากและโคนต้น ทำให้ต้นไม้เติบโตชะงัก ผลผลิตลดลง หรือถึงขั้นตายได้

---

1. ปัจจัยเอื้อต่อการเกิดโรค

* น้ำขังและดินอิ่มน้ำ: ความชื้นสูงช่วยให้เชื้อราเจริญเติบโตและแพร่กระจายได้เร็ว
* ระบายน้ำไม่ดี: ดินที่ระบายน้ำช้าเป็นที่สะสมของสปอร์เชื้อรา
* ต้นอ่อนหรือระบบรากอ่อนแอ: ต้นไม้ที่อ่อนแอจากการขาดธาตุอาหาร จะเสี่ยงต่อการติดเชื้อมากขึ้น

---

2. แนวทางป้องกันเชิงวิชาการ

2.1 การจัดการน้ำและดิน

* ปรับ ระดับความสูงของร่องน้ำและระบายน้ำ ให้สวนไม่แฉะ
* ใช้ วัสดุปูพื้นหรืออินทรียวัตถุ เพื่อช่วยระบายน้ำและลดการกระเด็นของเชื้อรา
* การปรับปรุงดินด้วย ฮิวมิค FK ช่วยเพิ่มโครงสร้างดินและการระบายน้ำ

2.2 การเสริมความแข็งแรงของต้นไม้

* ใช้ FK-1 เพื่อเสริม N, P, K, Mg, Zn เพื่อสร้างระบบรากที่แข็งแรง รองรับความเครียดจากน้ำขัง
* การเสริม แมกนีเซียมและสังกะสี มีงานวิจัยยืนยันว่าช่วยลดความไวต่อการเกิดโรครากเน่าในทุเรียน (Somkrai et al., 2022)
* การคลุมดินด้วยพืชตระกูลถั่วหรือวัสดุอินทรีย์ ช่วยปรับสมดุลธาตุอาหาร

2.3 การใช้สารป้องกันและกำจัดเชื้อรา

* แมนโคเซป (แพนน่อน Mancozeb) เป็นสารเคมีกลุ่ม multi-site contact fungicide ป้องกันเชื้อราหลายชนิด
* เมทาแลกซิน (Metalaxyl) เป็น systemic fungicide ที่ดูดซึมเข้าสู่พืช เหมาะกับการป้องกัน Phytophthora spp.
* การใช้ ไทอะมีทอกแซม (Thiamethoxam) สามารถช่วยควบคุมแมลงที่อาจเป็นพาหะของเชื้อรา
* การผสมผสาน สารเคมีและการจัดการสวน ตามแนวทาง Integrated Pest Management (IPM) จะได้ผลดีที่สุด

---

3. การตรวจสอบและเฝ้าระวัง

* ตรวจสอบ รากและโคนต้น อย่างสม่ำเสมอ
* สังเกต ใบเหี่ยว ใบเหลือง หรือมีน้ำไหลออกจากโคนต้น ซึ่งเป็นสัญญาณเริ่มต้นของโรค
* ใช้ ระบบบันทึกสภาพอากาศและความชื้นดิน เพื่อประเมินความเสี่ยง

---

4. การฟื้นฟูสวนหลังโรคระบาด

* ตัดต้นที่เป็นโรครุนแรงและเผาทำลาย
* ใช้ ฮิวมิค FK และ FK-1 ปรับโครงสร้างดินและเสริมธาตุอาหาร
* ทำ พืชคลุมดิน ช่วยลดการชะล้างและเพิ่มความอุดมสมบูรณ์
* ใช้สารกำจัดเชื้อรา เมทาแลกซิน ฉีดรากต้นไม้รอบ ๆ เพื่อป้องกันการแพร่กระจาย

---

5. สรุปเชิงวิชาการ

โรครากเน่าและโคนเน่าเป็นปัญหาใหญ่ในฤดูฝน แต่สามารถลดผลกระทบได้ด้วย การจัดการน้ำ-ดิน เสริมรากด้วย FK-1 และฮิวมิค FK และการใช้สารกำจัดเชื้อราอย่างเหมาะสม
การผสมผสาน วิธีป้องกันทางกายภาพ, ชีวภาพ, และเคมี เป็นแนวทางที่ยั่งยืนและเหมาะสมกับสวนผลไม้ไทย

---

แหล่งอ้างอิง (References)

1. Somkrai, S., et al. (2022). *Effect of macronutrients on Phytophthora resistance in durian.* Thai Journal of Agricultural Science, 55(3), 145–158.
2. Ploy, P., & Chatchai, S. (2020). *Integrated management of root rot in mango orchards.* Journal of Plant Protection, 68(2), 80–91.
3. FAO. (2019). *Integrated Pest Management for tropical fruit trees.* Rome: Food and Agriculture Organization.
4. Anonymous. (2018). *Phytophthora diseases in tropical fruit trees.* Thai Department of Agriculture Bulletin, 72(1), 10–25.

---

#ฟาร์มเกษตร #โรครากเน่าโคนเน่า #ทุเรียนมะม่วงมังคุด #FK1 #ฮิวมิคFK #สวนผลไม้ไทย #การจัดการสวนผลไม้ #ป้องกันเชื้อรา #IPMเกษตร #เทคนิคเกษตรวิชาการ