ข้าวแตนพันหน้าภูมิปัญญาท้องถิ่น

ข้าวแตนพันหน้าภูมิปัญญาท้องถิ่น นายอนันต์ มหัจฉริยพันธุ์ สหกรณ์จังหวัดขอนแก่น เปิดเผยว่า เดิมชาวบ้านโคกสว่าง อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น มีอาชีพทำนา ปลูกข้าวเจ้าและข้าวเหนียว ต่อมากลุ่มแม่บ้านซึ่งมีความรู้ในการทำข้าวแตน ได้รวมกลุ่มกันผลิตข้าวแตนสมุนไพร โดยความคิดริเริ่มของนางสายทิพย์ ลามา ที่ได้ไปเรียนรู้วิธีการทำขนมข้าวแตน และรับสูตรจากจังหวัดลำปาง มาพัฒนาเป็นข้าวแตนสมุนไพร ตั้งแต่ปี 2541 ที่ผ่านมา

ในปี 2550 มีแนวคิดที่รวมกลุ่มกันเพื่อตั้งเป็นกลุ่มอาชีพข้าวแตนสมุนไพรสายทิพย์ และเข้าสังกัดสหกรณ์การเกษตรแวงใหญ่ จำกัด จังหวัดขอนแก่น ซึ่งระยะแรกสำนักงานสหกรณ์จังหวัดขอนแก่นได้ส่งเจ้าหน้าที่เข้าไปแนะนำเรื่องการบริหารจัดการภายในกลุ่ม การพัฒนากระบวนการผลิตสินค้าให้มีคุณภาพ สะอาดและปลอดภัยก่อนถึงมือผู้บริโภค ต่อมาในปี 2552 ได้มอบเงินอุดหนุนให้ทางกลุ่มจำนวน 40,000 บาท สำหรับนำไปเป็นทุน หมุนเวียนผลิตข้าวแตน และในปี 2554 ได้มอบเงินสำหรับต่อยอดพัฒนากล่องบรรจุภัณฑ์ให้ได้มาตรฐานและมีความสวยงาม อีกจำนวน 25,000 บาท พร้อมทั้งได้แนะนำให้มีการสร้างความแตกต่างในด้านผลิตภัณฑ์ประเภทข้าวแตนจากที่อื่น ๆ โดยเฉพาะในเรื่องรสชาติและรูปแบบบรรจุภัณฑ์ เพื่อให้ผู้บริโภคเกิดความมั่นใจในเรื่องคุณภาพและปลอดภัย ซึ่งจะช่วยเปิดโอกาสด้านการตลาดได้มากขึ้น และเพิ่มมูลค่าให้กับผลิตภัณฑ์ข้าวแตนได้

นางสายทิพย์ ลามา ประธานกลุ่มอาชีพข้าวแตนสมุนไพร เปิดเผยว่า ปัจจุบันทางกลุ่มมีสมาชิก 73 คน มีการออมเงินเพื่อเป็นทุนหมุนเวียนในการผลิตข้าวแตนและแบ่งหน้าที่รับผิดชอบเป็นแผนก อาทิ แผนกปั้น โรยน้ำตาล ทอด บรรจุและซีลถุง ซึ่งทุกคนจะมีรายได้เฉลี่ย 200-300 บาทต่อวัน เมื่อถึงสิ้นปีจะมีการปันผลกำไรคืนให้แก่สมาชิกผลิตภัณฑ์ข้าวแตนสมุนไพร ใช้วัตถุ ดิบข้าวเหนียวในท้องถิ่น ปริมาณวันละ 250-300 กิโลกรัม ซึ่งทางกลุ่มได้มีการพัฒนาวิธีการผลิต และรูปแบบการผลิตที่เป็นเอกลักษณ์ เป็นสูตรของกลุ่มที่ริเริ่มทำขึ้นเอง โดยใช้เถากระพังโหมหรือหญ้าตูดหมูตูดหมา ซึ่งปลูกมากในท้องถิ่น มาใช้แทนผงฟู ทำให้ข้าวแตนมีกลิ่นเฉพาะตัวและพองตัวดี มีรสชาติอร่อย กรอบและมีคุณค่าทางอาหาร ถูกหลักอนามัย ซึ่งเถากระพังโหมเป็นสมุนไพรพื้นบ้านที่มีสรรพคุณช่วยแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ จุกเสียด ขับลม รักษาแผลในลำไส้และบรรเทาอาการไขข้ออักเสบด้วย

กระบวนการผลิตข้าวแตน เริ่มจากนำข้าวเหนียวเก่า อย่างน้อย 1 ปี เพราะจะพองตัวดี มาแช่น้ำไว้ 6 ชั่วโมง นำเถากระพังโหมมาล้าง ฝานเป็นแผ่นบางแช่น้ำไว้ 1 คืน จากนั้นคั้นน้ำแตงโม แล้วนำงา นมสด น้ำตาลและน้ำที่ได้จากการสกัดเถากระพังโหมมาตั้งไฟพอละลายให้เข้ากัน นึ่งข้าวเหนียวให้สุกแล้วนำมาใส่กะละมัง ใส่ส่วนผสมที่เตรียมไว้คลุกให้เข้ากัน ก่อนจะนำไปปั้นเป็นแผ่นตามแบบพิมพ์ในขณะที่ยังร้อนอยู่ แล้วนำไปวางเรียงตากแดด 2 วันจนแห้งสนิท ก่อนจะนำมาทอด แล้วโรยหน้าด้วยน้ำตาล ที่ทำมาจากส่วนผสมของน้ำตาลปี๊บกับน้ำอ้อยแดงหรือแต่งหน้าตามใจชอบ และสามารถเก็บไว้รับประทานได้นาน 3-4 เดือน

ความน่าสนใจของข้าวแตนสมุนไพรสายทิพย์ นอกจากจะมีหน้าหลักคือหน้าหวานและเค็ม ซึ่งเป็นหน้าที่ได้รับความนิยมและขายดีที่สุดแล้ว ยังได้พัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์อย่างต่อเนื่องด้วยการแต่งรส แต่งหน้าข้าวแตนให้มีความหลากหลาย เพื่อเพิ่มมูลค่าให้ผลิตภัณฑ์ โดยปรับสูตรแต่งหน้าด้วยหน้าหมูหยอง เม็ดมะม่วง สมุนไพร งาขาว งาดำ ธัญพืช แกงเขียวหวาน น้ำหมากเม่า ชาใบหม่อน มัสมั่น แกงเผ็ด แกงป่า ต้มยำกุ้ง และอยู่ระหว่างการคิดสูตรหน้าปลาย่างเพื่อขอรับรองมาตรฐานจาก อย. อีกด้วย จนทางกลุ่มได้รับฉายาเป็นผู้ผลิต “ข้าวแตนพันหน้า”

ผลิตภัณฑ์ข้าวแตนของกลุ่มได้รับการพัฒนาคุณภาพมาตรฐานผลิตภัณฑ์ได้รับมาตรฐาน อย. และผลิตภัณฑ์ได้ ระดับ 2 ดาว ในปี 2547 และได้ระดับ 4 ดาว ในปี 2549 ซึ่งทางกลุ่มได้เน้นการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม กระบวนการผลิต มีโรงเรือนผลิตที่แยกจากชุมชน ไม่มีของเสีย ไม่มีน้ำเสีย ที่สร้างภาวะมลพิษให้กับชุมชน และยังตั้งเป้าที่จะสร้างงาน สร้างรายได้ให้กับชุมชน ทำให้คนในชุมชนมีรายได้เลี้ยงครอบครัว นอกจากนี้ยังเปิดโอกาสให้ผู้ที่สนใจได้เข้ามาศึกษาดูงานหรือหัดทำข้าวแตนได้ เพราะที่นี่ได้เปิดเป็นศูนย์เรียนรู้ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรเรื่องการแปรรูปข้าวของตำบลอีกด้วย.

อ้างอิง:www.dailynews.co.th

ส่งความคิดเห็น