อนาคตข้าวไทย..ใต้แสงเทียนสร้างผลิตภัณฑ์สู่ตลาดอินเตอร์

อนาคตข้าวไทย..ใต้แสงเทียนสร้างผลิตภัณฑ์สู่ตลาดอินเตอร์ เราคงต้องกล้ายอมรับความจริงแล้วว่า อนาคตของข้าวไทยวันนี้ กำลังเดินเข้ากับดักหุบเหวหายนะ ไม่ต่างจากสหรัฐอเมริกาที่กำลังเผชิญวิกฤตการณ์หน้าผาทางการคลัง (Fiscal cliff) แม้ปัญหาข้าวไทยกับฐานะทางการคลังของรัฐบาลสหรัฐฯจะแตกต่างกันสิ้นเชิง แต่ตัวการที่ทำให้อนาคตประเทศต้องเสี่ยงตกหน้าผา มาจากเรื่องเดียวกัน ใช้วิธีแก้ปัญหาแบบนักการเมือง...หวังแค่คะแนนนิยมในระยะสั้น ส่วนอนาคตยาวไกลข้างหน้าจะมีปัญหาค่อยมาว่ากัน รายงานพิเศษฉบับเมื่อวาน “ทีมข่าวเกษตร” ได้ชี้ให้เห็นผลจากนโยบายทางการเมือง ไม่เพียงจะทำให้ไทยต้องเสียแชมป์ส่งออก ร่วงไปอยู่อันดับ 3 เท่านั้น ยังทำให้ข้าวหอมมะลิ ที่เคยหอมที่สุด อร่อยนุ่มที่สุดของโลก ต้องหลุดแชมป์ข้าวหอมดีที่สุดในโลกไป 2 ปีซ้อน ปี 2554 ถูกข้าวหอมเพิร์ล ปอว์ ซาน ของพม่าแซงหน้าคว้ารางวัลข้าวหอมที่ดีสุดในโลก ปี 2555 ที่เพิ่งผ่านไปหมาดๆ หอมมะลิของไทยถูกข้าวหอมดอกลำดวนของกัมพูชา ตบหน้าคว้ารางวัลไปครอง วันนี้เราเผชิญทั้งปัญหาปริมาณข้าวมีมากแต่ขายไม่ออก ถูกประเทศอื่นแย่งตลาด ทั้งปัญหาคุณภาพ ข้าวหอมชั้นดี คุณภาพต่ำลง สู้เพื่อนบ้านไม่ได้ ทั้งที่เขาเพิ่งจะเริ่มปลูกข้าวแข่งกับเรา แค่เริ่ม เขาก็ได้ชัยแล้ว...หากปล่อยทิ้งไว้ ไม่รีบปรับปรุงแก้ไขเสียแต่วันนี้ อนาคตข้าวไทยจะเป็นเช่นไร เพราะอีก 3-4 ปี ประเทศเหล่านี้สามารถผลิตข้าวได้มากเท่าเราอย่างไม่ต้องสงสัย...เพราะเดิมทีเขาก็เคยผลิตข้าวได้มากกว่า โดยเฉพาะพม่า ที่เคยเป็นแชมป์ผู้ส่งออกข้าวอันดับ 1 มาก่อนเรา แต่เพราะมีปัญหาสู้รบกันเองในประเทศ เราเลยได้แชมป์แบบไม่ต้องออกแรงมาก

แต่วันนี้ พม่ากำลังจะกลับมาทวงแชมป์ และมีสิทธิจะได้ไม่ยาก เพราะสภาพพื้นที่อุดมสมบูรณ์ มีความใหม่บริสุทธิ์ปลอดจากสารเคมีอยู่มาก โดยเฉพาะพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ำอิรวดี เป็นพื้นที่ที่เหมาะสมที่จะทำนา ที่สำคัญนโยบายหลักของรัฐบาลพม่า ยังมุ่งไปที่การพัฒนาสายพันธุ์ข้าว เพื่อยกระดับทุกอย่าง พร้อมมีการตั้งหน่วยงานรองรับตั้งแต่ส่งเสริมการปลูก ไปจนถึงจำหน่าย...บูรณาการครบวงจร รู้สึกคุ้นกับคำนี้ไหม...และอายเขาบ้างหรือเปล่า ในภาวะสถานการณ์ข้าวเป็นเช่นนี้ นายชัยฤทธิ์ ดำรงเกียรติ อธิบดีกรมการข้าว ยอมรับว่า ประเทศไทยมีปัญหาจริงๆ โดยเฉพาะเรื่องคุณภาพของข้าว ปัญหาส่วนหนึ่งมาจากเมล็ดพันธุ์ที่ใช้ในการปลูก...ที่ทุกวันนี้ เราไม่รู้ว่ามีการกลายพันธุ์แท้ไปเป็นพันธุ์เทียมมากมายขนาดไหนแล้ว ปกติแล้วเมล็ดพันธุ์ข้าวจะใช้ปลูกได้แค่ 3 ฤดูเท่านั้น ถ้านำไปใช้ปลูกติดต่อกันมากกว่านั้น ความบริสุทธิ์ของพันธุ์หายไป และจะเกิดการกลายพันธุ์เพี้ยนไปจากเดิม ที่ผ่านมาประเทศ ไทยแทบไม่เคยมีโครงการล้างท่อเมล็ดพันธุ์ครั้งใหญ่ทั่วประเทศมาก่อนเลย...ที่เคยมีการทำมาบ้าง เมื่อประมาณปี 2520 แต่การเปลี่ยนมาใช้เมล็ดพันธุ์แท้ตอนนั้น ทำได้แค่เพียง 20-30% เท่านั้นเอง คิดดูก็แล้วกัน 30 กว่าปีที่ผ่านไป ตกมาถึงวันนี้...พันธุ์ข้าวบริสุทธิ์แท้ๆของไทยเราจะเหลือสักกี่มากน้อย และที่ปลูกกันอยู่ตามท้องนานั้น กลายพันธุ์เพี้ยนไปขนาดไหนแล้ว

ฉะนั้น สิ่งที่จำเป็นสำหรับการรักษาคุณภาพข้าวไทย อธิบดีกรมการข้าว บอกว่า ถึงเวลาแล้วที่ประเทศไทยจะต้องเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์เป็นการล้างท่อครั้งใหญ่ทั่วประเทศสักครั้ง...แต่จะต้องทำแบบเป็นขั้นเป็นตอน นั่นคือ ทำเมล็ดพันธุ์คัด-เมล็ดพันธุ์หลัก-ขยายเมล็ดพันธุ์ขยาย...เพื่อนำไปสู่การผลิตเมล็ดพันธุ์เพื่อจำหน่ายให้กับเกษตรกร ซึ่งงานทั้งหมดนี้ราชการทำฝ่ายเดียวคงมีกำลังไม่เพียงพอที่จะผลิตได้หมด เพราะต้องผลิตเมล็ดพันธุ์จำหน่ายให้ได้ ปีละ 600,000 ตัน ถึงจะเพียงพอ จำเป็นต้องพึ่งพาเครือข่ายเกษตรกรชาวนา ศูนย์ข้าวชุมชน สหกรณ์กลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ ไปจนถึงผู้ประกอบการต่างๆ ช่วยกันนำเมล็ดพันธุ์ขยาย ไปปลูกเป็นเมล็ดพันธุ์จำหน่ายให้กับชาวนาต่อไป แต่นั่นเป็นแผนระยะแรกของการกู้ชื่อเสียงข้าวคุณภาพแท้ๆของไทยให้กลับคืนมา และเพื่อให้ข้าวไทยเป็นที่ 1 ในสายตาชาวโลกไปอีกนาน แผนระยะต่อไป...ต้องเปลี่ยนแผนผลิตพันธุ์ข้าว ไทยจะต้องเลือกผลิตแต่เฉพาะข้าวคุณภาพ เพื่อหนีตลาดข้าวราคาถูก ที่หลายประเทศกำลังคิดจะแย่งไปจากเรา เราจะไม่ผลิตข้าวเพื่อแค่ให้คนได้กินอิ่มเหมือนเดิมอีกต่อไป แต่เราจะผลิตข้าวที่ดีกว่านั้น...นอกจากได้อิ่มท้องแล้ว ยังได้ยารักษาโรคไปในตัวอีกต่างหาก การผลิตข้าวขาว ข้าวพันธุ์ไม่ไวแสง ที่ชาวนาไทยเร่งโหมปลูกกันมากหวังเงินรับจำนำ จะต้องผลิตให้น้อยลง...เพราะขืนทำต่อไป อนาคตมีแต่เจ๊งกับเจ๊ง

เนื่องจากขณะนี้รัฐบาลหลายประเทศ มีความวิตกกังวลในเรื่องของความมั่น คงทางอาหาร ประเทศที่ผลิตข้าวได้ไม่พอกิน ได้เข็นนโยบายทุกอย่าง ให้คนในประเทศได้มีข้าวกินพอเพียง ไม่ต้องพึ่งพาการนำเข้าอีกต่อไป อย่างมาเลเซียได้ประกาศมาแล้วว่า ภายใน 5-10 ปีข้างหน้า จะไม่นำเข้าข้าว, อินโดนีเซียประกาศให้ทุกวันอังคารเป็นวันลดการกินข้าว 1 มื้อ เพื่อลดการนำเข้า, แม้แต่อิรักก็กำลังเร่งพัฒนาพันธุ์ข้าวเพื่อให้คนในประเทศได้กินอิ่มโดยไม่ต้องพึ่งพาต่างประเทศ นั่นหมายความว่า ในอนาคตข้าวพันธุ์ไม่ไวแสง ข้าวราคาถูกที่ให้คนจนได้กินอิ่มนั้น จะส่งออกได้น้อยลง เพราะประเทศอื่นปลูกได้เองหมดแล้ว...ขืนปล่อยให้ปลูกมากเหมือนเดิมก็ขายไม่ออก ต้องเอาไปเผาทิ้งเหมือนลำไยนั่นแหละ ข้าวหอมมะลิเช่นกัน ต้องมองข้ามช็อต เพราะขณะนี้หลายประเทศกำลังวิจัยพัฒนาสายพันธุ์ข้าวหอมเพื่อมาแย่งตลาดข้าวหอมมะลิไทย...เวียดนามก็ทำใกล้สำเร็จแล้ว จีนเองก็ทำ สหรัฐฯก็มี แถมวันนี้ พม่า กัมพูชา มีข้าวหอมดีที่สุดในโลก เบียดหอมมะลิไทยไปเรียบร้อยแล้ว...ฉะนั้นเราต้องขยับหนีไปอีกขั้น ก่อนชาติอื่นจะตามทัน หนีไปผลิตข้าวเพื่อสุขภาพ ข้าวเพื่อโภชนาการ และผลิตข้าวเพื่อนำไปเป็นเครื่องสำอาง เวชสำอาง...ที่จะช่วยให้ชาวนามีรายได้ที่ดีกว่าในปัจจุบัน โดยกรมการข้าว ได้ร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.), สำนักพัฒนาการวิจัยข้าว (สวก.), สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) และมหาวิทยาลัยต่างๆ ทำการวิจัยปรับปรุงวิจัยสายพันธุ์ข้าว นอกจากจะเพื่อรองรับปัญหาสภาวะโลกร้อน แก้ปัญหาผลผลิตต่อไร่ต่ำแล้ว ยังมุ่งเน้นพัฒนาพันธุ์ข้าวมีคุณค่าทางโภชนาการสูง เป็นได้ทั้งยาทั้งอาหารไปในตัวเบ็ดเสร็จ เช่น...ข้าวสีนิล ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง, ข้าวหอมมะลิแดง ข้าวสังข์หยด ป้องกันเบาหวาน, ข้าวลืมผัว ช่วยป้องกันโรคหัวใจ โรคอัลไซเมอร์ เป็นต้น และเพื่อให้ข้าวมีมูลค่าสูงขึ้น ต้องส่งเสริมให้ปลูกเป็นข้าวอินทรีย์ปลอดสารพิษด้วย เพราะจะเป็นสินค้าในตลาดระดับบน ที่ขายได้ราคาสูง...ใช้พื้นที่ปลูกไม่มาก กำไรเท่าตัว เรียกว่า ยุทธศาสตร์ข้าวไทยในอนาคต จะเน้นผลิตแต่สินค้าข้าวคุณภาพ ราคาสูงเป็นหลัก...ส่วนข้าวคุณภาพต่ำ ราคาถูกจะแบ่งตลาดให้ประเทศอื่นๆ แย่งกันเอง

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น อนาคตข้าวไทยที่สวยหรูเหมือนภาพฝันนี้ เป็นเพียงแนวคิดของคนทำงานกับข้าวมาครึ่งชีวิต...ส่วนจะไปกันได้กับแนวคิดของคนอ้างช่วยชาวนา แต่จ้องหาช่องทุจริตในสารพัดโครงการข้าวหรือไม่ นั่นเป็นอีกเรื่อง ก็อนาคตของประเทศไทย วันนี้อยู่ในมือของคนแบบไหน...เห็นๆ กันอยู่.

อ้างอิง:www.thairath.co.th

ส่งความคิดเห็น