ระบบซื้ออ้อยของโรงงานเป็นอย่างไร

ระบบซื้ออ้อยของโรงงานเป็นอย่างไร การซื้ออ้อยของโรงงานน้ำตาลในประเทศไทยแบ่งออกเป็น ๒ ประเภท คือ ซื้อโดยอาศัยน้ำหนักอย่างเดียว เรียกว่าซื้อตามน้ำหนัก กับซื้อโดยอาอาศัยน้ำหนักและความหวาน เรียกว่า ซื้อตามคุณภาพ

ก. การซื้อตามน้ำหนัก วิธีนี้กำหนดราคาตายตัวตามน้ำหนักซึ่งคิดเป็นตัน ส่วนราคาจะเป็นเท่าใดนั้นก็แล้วแต่จะตกลงกันเป็นปี ๆ ไป ระหว่างชาวไร่และโรงงานโดยมีรัฐบาลเป็นตัวกลางหรือเป็นผู้ชี้ขาด ในรอบ ๓ ปีที่ผ่านมาได้ตกลงราคาตันละ ๓๐๐ บาท วิธีนี้นับว่าสะดวกนี้ แต่ไม่เป็นธรรม ตามทฤษฎีการซื้อขายวิธีนี้ไม่ว่าอ้อยจะมีคุณภาพหรือความหวานเท่าใดก็จะต้องได้ราคาเท่ากัน แต่ในทางปฏิบัติชาวไร่มักจะถูกโรงงานบางโรงตัดราคาอ้อย ถึงตันละ ๑๐-๒๐ บาท โดยไม่มีหลักเกณฑ์ที่แน่นอนแต่อย่างใด สาเหตุที่โรงงานมักจะยกเป็นข้ออ้างในการตัดราคาอ้อยมีหลายประการ เช่น อ้อยอ่อน อ้อยยอดยาว อ้อยสกปรก อ้อยไหม้ไฟหรืออ้อยค้างหลายวัน เป็นต้น การซื้อขายวิธีนี้ชาวไร่ตกเป็นฝ่ายเสียเปรียบเสมอ เพราะอ้อยที่โรงงานถือว่ามีคุณภาพต่ำจะถูกตัดราคา แต่มิได้เพิ่มราคาให้สำหรับอ้อยที่มีคุณภาพสูง

โรงงานส่วนใหญ่ในประเทศไทย ๓๘ โรงในจำนวน ๔๓ โรงที่เปิดทำการในปี ๒๕๒๐-๒๑ ซื้ออ้อยโดยวิธีนี้ แต่ก็เป็นที่น่ายินดีว่าทางราชการมีโครงการที่จะเปลี่ยนจากการซื้อตามน้ำหนักไปเป็นการซื้อตามคุณภาพทั้งประเทศภายในเร็ว ๆ นี้

ข. ซื้อตามคุณภาพ การซื้อขายอ้อยถ้าจะกล่าวให้ตรงกับความเป็นจริงก็คือ การซื้อขายน้ำตาลที่มีอยู่ในอ้อยนั้นนั่งเอง ดังนั้นอ้อยที่มีน้ำตาลมากกว่าก็ควรจะได้ราคาสูงกว่า ในทางกลับกันอ้อยที่มีน้ำตาลน้อยว่าก็ควรจะได้ราคาต่ำกว่า ดังนี้เป็นต้น จึงนับว่าวิธีการซื้อตามคุณภาพเป็นธรรมทั้งแก่ชาวไร่และโรงงาน

ในฤดูหีบปี พ.ศ. ๒๕๒๐-๒๑ จากโรงงานที่เปิดทำการทั้งหมด ๔๓ โรงมีเพียง ๕ โรงเท่านั้นที่ซื้ออ้อยตามคุณภาพ ในจำนวนนี้เป็นของรัฐวิสาหกิจเสีย ๔ โรง คือ โรงงานน้ำตาลไทยลำปาง โรงงานน้ำตาลไทยอุตรดิตถ์ โรงงานน้ำตาลสุพรรณบุรี และโรงงงานน้ำตาลชลบุรี ส่วนอีกโรงหนึ่ง คือ โรงงานน้ำตาลมหาคุณ ซึ่งเป็นของเอกชนตั้งอยู่ที่จังหวัดสิงห์บุรี

การซื้ออ้อยตามคุณภาพโดยทั่วไปมีหลายระบบ แต่ประเทศไทยใช้ระบบ ซีซีเอส (C.C.S.) ซึ่งเป็นระบบของประเทศออสเตรเลีย ซีซีเอส ย่อมาจากคำเต็มว่า Commercial Cane Sugar หมายถึง "ปริมาณของน้ำตาลซูโครสที่มีอยู่ในอ้อยจำนวนหนึ่งซึ่งสามารถสกัดออกมาได้ในรูปของน้ำตาลทรายขาวบริสุทธิ์ โดยโรงงานที่มีมาตรฐานสมมุติซึ่งสูงมาก" ดังนั้น ซีซีเอส จึงเป็นค่า "ตามทฤษฎี" เท่านั้น ทั้งนี้เพราะไม่สามารถที่จะหาโรงงานที่มีประสิทธ์ภาพร้อยละ ๑๐๐ ได้นั่นเอง

เพื่อให้เข้าใจง่าย ซีซีเอส หมายถึงค่าร้อยละของน้ำตาลซูโครส ที่ผลิตได้จากอ้อยจำนวนหนึ่ง เช่นอ้อยที่มี ซี ซี เอส ๑๐ หนัก ๑ ตัน (๑,๐๐๐ กิโลกรัม) จะสามารถให้น้ำตาลซูโครสได้สูงสุด ๑๐๐ กิโลกรัม ในทำนองเดียวกันอ้อยที่มี ซีซีเอส ๙ และ ๑๑ หนัก ๑ ตันเท่ากัน จะให้น้ำตาลซูโครสสูงสุด ๙๐ และ ๑๑๐ กิโลกรัม ตามลำดับ

ในการหาค่า ซีซีเอสนั้น จะต้องทราบค่าวิเคราะห์ทางคุณภาพ ๓ อย่างของอ้อย คือ
๑. ค่าบริกซ์ (Brix) ในน้ำอ้อยจากลูกหีบแรก
๒. ค่าโพล (Pol) ในน้ำอ้อยจากลูกหีบแรก
๓. ค่าร้อยละของชานอ้อยหรือไฟเบอร์ (Fiber) ในอ้อยนั้น

จากนั้น ก็นำค่าที่ได้มาคำนวณหา ซีซีเอสต่อไปตามลำดับดังนี้
ก. หาค่าบริกซ์ในอ้อย
จากการวิเคราะห์ทางคุณภาพอ้อย ตามข้อ (๑) นั้นได้ค่าบริกซ์ในน้ำอ้อย ซึ่งจะต้องเปลี่ยนเป็นค่าบริกซ์ในอ้อย จากสูตร
บริกซ์ในอ้อย = บริซ์ในน้ำอ้อย x ((๑๐๐ - (ไฟเบอร์ + ๓))/๑๐๐)

ข. หาค่าโพลในอ้อย
ค่าโพลที่ได้จากการวิเคราะห์คุณภาพอ้อยเป็นค่าโพลในน้ำอ้อย ต้องเปลี่ยนเป็นค่าโพลในอ้อย
จากสูตร โพลในอ้อย = โพลในน้ำอ้อย x ((๑๐๐ (ไฟเบอร์ + ๕ ))/๑๐๐)

ค. หาค่าสิ่งเจือปนในอ้อย จากสูตร
สิ่งเจือปนในอ้อย = บริกซ์ในอ้อย - โพลในอ้อย

ง. หาค่า ซีซีเอส จากสูตร
ซีซีเอส = โพลในอ้อย - (สิ่งเจือปนในอ้อย/๒)
หรืออาจจะใช้ค่าที่ได้จากการวิเคราะห์ทางคุณภาพของอ้อยตามที่กล่าวข้างบนมาคำนวณ ซีซีเอส โดยตรง จากสูตรฃ
ซี ซี เอส = (๓ โพล/๒) ((๑๐๐ - (ไฟเบอร์ + ๕)/๑๐๐) - (บริกซ์/๒) ((๑๐๐ - (ไฟเบอร์ + ๓)/๑๐๐)

การซื้ออ้อยตาม ซีซีเอสนี้ ราคาต่อตันของอ้อยจะผันแปรไปตามค่าซีซีเอส ของอ้อยโดยทั่วไป โรงงานกำหนด ซีซีเอส ๑๐ เป็นมาตรฐานส่วนราคานั้นเป็นไปตามความตกลงที่ได้กล่าวแล้วในเรื่องการซื้ออ้อยตามน้ำหนัก เช่น ถ้าตกลงราคาอ้อยตันละ ๓๐๐ บาท โรงงานจะจ่ายราคาอ้อยที่มีซีซีเอส ๑๐ ตันละ ๓๐๐ บาท เท่ากับที่ซื้อตามน้ำนหัก และเมื่อ ซีซีเอส เพิ่มขึ้นหรือลดลง ราคาต่อตันของอ้อยก็จะเพิ่มขึ้นหรื้อลดลงตามส่วน การกำหนดราคาแต่ละหน่วยของ ซีซีเอส ที่สูงหรือต่ำกว่ามาตรฐานนั้น ทางโรงงานเป็นผู้กำหนด เท่าที่ปรากฏเมื่อ ซีซีเอส สูงหรือต่ำกว่ามาตรฐาน ๑ หน่วยเช่น ซีซีเอส ๑๑ หรือ ๙ ราคาอ้อยก็จะสูงขึ้นหรือต่ำลงตันละ ๑๐-๒๐ บาท ดังนี้เป็นต้น

อ้างอิง : http://www.bionanothai.com/

ส่งความคิดเห็น