เลี้ยงมดแดงอย่างมืออาชีพ

ปัจจุบัน “มดแดง” จัดเป็นแมลงเศรษฐ กิจที่กำลังได้รับความนิยมอย่างสูง เนื่องจากตลาดมีความต้องการไข่มดแดงมากขึ้นอย่างต่อเนื่องและมีราคาค่อนข้าง แพง รศ.ดร.เดชา วิวัฒน์วิทยา จากภาควิชาวิทยาป่าไม้ คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บอกถึงวิธีการเลี้ยงมดแดงดูเหมือนไม่ยุ่งยากเพียงแต่คอยให้อาหารและน้ำก็ พอแล้ว แต่ในสภาพความเป็นจริงแล้วยังมีขั้นตอนต่าง ๆ อีกหลายประการที่ผู้เลี้ยงมดแดงจะต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับชีวิตมดแดง ถึงจะสามารถทำให้การเลี้ยงประสบความสำเร็จ
 
สภาพพื้นที่ในการเลี้ยงมดแดงควรเป็นพื้นที่ราบและเปิดโล่ง มีต้นไม้ขนาดเหมาะสมคือไม่สูงและเล็ก (มีความสูงของต้นไม่เกิน 6 เมตร), เป็นไม้ยืนต้นที่ไม่ผลัดใบและมีเรือนยอดที่ไม่เบียดชิดหรือร่มทึบมากเกินไป จนแสงแดดส่องไม่ถึงพื้น เช่น มะม่วง ยอบ้าน หว้า ชมพู่ ส้มโอ จำปี เงาะลำไย ฯลฯ ควรเป็นพื้นที่ที่สามารถควบคุมได้หรือมีขอบเขตที่ชัดเจน เช่น ต้นไม้รอบบ้าน, ต้นไม้ในไร่นาต่าง ๆ ฯลฯ ที่สำคัญควรมีแหล่งน้ำหรือใกล้แหล่งน้ำ ในการเตรียมพื้นที่เลี้ยงมดแดงจะต้องมีการสำรวจและกำจัดศัตรูมดแดง ทำลายทางเดินของปลวกที่หุ้มลำต้น กำจัดวัชพืชรอบต้น ติดตั้งที่วางอาหารและแขวนที่ใส่น้ำสูงจากพื้นดินมากกว่า 1.50 เมตรขึ้นไป (ขวดน้ำพลาสติกขนาดครึ่งลิตร) ตามลำต้นที่มีรัง นำมดแดงจำนวน 3-5 ตัว โดยใช้ไม้ให้มดแดงเกาะจากต้นหนึ่งไปปล่อยอีกต้นหนึ่งบริเวณที่มีมดแดงเดิน มาก ๆ ถ้ามดแดงกัดกัน แสดงว่าต่างอาณาจักรกัน แต่ละอาณาจักรและ แต่ละต้นจะต้องทำเครื่องหมายให้ชัดเจนโดยใช้สีหรือตัวเลขกำกับ เช่น อาณาจักรที่ 1 ต้นที่ 1 อย่างนี้เป็นต้นจนครบทุกต้น
 
สำหรับพื้นที่ที่ไม่มีมดแดงอาศัยหรือมีต้นไม้ที่มีมดแดงอาศัยอยู่น้อย อาจจะทำได้โดยการนำรังมดแดงจากที่อื่นมาปล่อย แต่สิ่งสำคัญที่สุดคือ จะต้องแน่ใจว่ารังนั้นมีมดราชินี (มด ราชินีเป็นมดขนาดใหญ่ที่สุดและมีตัวเดียวในรัง) วิธีการสังเกตว่าในรังมีมดราชินีหรือไม่ให้ปล่อยเลี้ยงมดแดงไปประมาณ 1-2 เดือน ถ้าอาณาจักรล่มสลายนั้นแสดงว่าไม่มีมดราชินีจะต้องไปหารังมดแดงมาปล่อยใหม่ มดแดงจะชอบกินอาหารสดมากกว่าอาหารสุกหรือแห้ง อาหารควรมีขนาดเล็กเพื่อความสะดวกและง่ายแก่การลากหรือคาบกลับรัง วางอาหารในภาชนะที่สร้างขึ้นหรือวางตามง่าม ต้นที่มีมดแดงเดินผ่าน แต่อย่าให้ถูกแสงแดด
 
ในการเก็บผลผลิตไข่มดแดงนั้นจะต้องเก็บให้ได้ผลผลิตคือ ตัวหนอน ดักแด้และแม่เป้งต่อรังให้มากที่สุด จะใช้สวิงในการเก็บผลผลิต จะต้องไม่เก็บราชินีมดแดงและหลีกเลี่ยงการฆ่ามดแดง เมื่อเก็บได้แล้วจะต้องทำการแยกไข่มดแดง (ตัวหนอนและดักแด้) ใส่ถังน้ำแล้วใช้ผ้าขาวบางหมุน มดงานและแม่เป้งจะติดกับผ้า ส่วนไข่มดแดงจะจมอยู่ก้นถัง รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเลี้ยงมดแดง ติดต่อได้ที่ ภาควิชาชีววิทยาป่าไม้ โทร. 0-2579-0176.

ทวีศักดิ์  ชัยเรืองยศ