การปลูกมะนาว

การปลูกมะนาวนอกฤดู

ปกติแล้ว การปลูกมะนาว นอกฤดู โดยมะนาวที่ปลูกในวงบ่อซีเมนต์นั้นเป็นที่ทราบและรับรู้กันว่าจะต้องให้มะนาวอดน้ำ 10-15 วันแล้วจึงค่อยให้ปุ๋ยให้น้ำตามปกติหลังจากนั้นจะมีดอกออกมา แต่วิธีนี้คุณภาพของดอกจะเป็นดอกคุณภาพต่ำจำนวนมาก กล่าวคือดอกที่ออกออกมาจากกิ่งนั่นเอง และการกระทำแบบนี้ถ้าพิจารณาดีๆ มันเหมาะกับมะนาวประเภทออกดอกติดผลยากมากกว่า แต่ปัจจุบันได้เอาวิธีนี้มาใช้กับมะนาวที่ออกดอกตลอดปี ดังนั้นสวนมะนาวแป้นท้ายไร่ของเราจึงได้ทดลองทำมะนาวนอกฤดู โดยวิธีที่เรียกว่า "มะนาวนอกฤดูแบบธรรมชาติ"

รู้จักกับสายพันธุ์มะนาวก่อนทำ การปลูกมะนาว นอกฤดูกันก่อนโดยพันธุ์มะนาวที่เราเลือกคือแป้นรำไพ เพราะแป้นรำไพเป็นมะนาวที่ ทรงแป้น ผลโต น้ำมาก เปลือกบาง ที่สำคัญเป็นที่ต้องการของตลาดมากๆ และติดผลง่าย โดยจะออกดอกทันทีที่ต้นไม่มีลูกค้างต้นจนมากเกินไปเรียกว่าสามารถออกดอกได้ตลอดปี สำหรับที่ต้นสมบูรณ์มากๆ เมื่อเราเข้าใจถึงคุณสมบัติของมะนาวแป้นรำไฟกันแล้ว จึงมองดูไม่ยากที่จะทำมะนาวนอกฤดูแบบธรรมชาติ ซึ่งขั้นตอนต่างๆนั้นไม่สลับซับซ้อนและแทบจะไม่ลงทุนอะไรเพิ่มเลย ฝนจะตกหรือไม่ก็ไม่เป็นอุปสรรค

การปลูกมะนาว นอกฤดูแบบธรรมชาติ มะนาวต้องมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้ - มะนาวต้องอายุ 1 ปี 6 เดือนขึ้นไป - มะนาวจะเป็นแบบปลูกในวงบ่อซีเมนต์ หรือปลูกลงดินก็ได้

ขั้นตอน การปลูกมะนาว นอกฤดู มีดังนี้

หลังจากช่วงเก็บเก็บ หรือหลังเมษายน ที่เก็บเกี่ยวผลผลิตของมะนาวแล้ว อาจจะยังมีผลมะนาวตกค้างอยู่บ้าง ให้เราเก็บเกี่ยวผลผลิตไปเรื่อยๆ เมื่อมะนาวนั้นพร้อมเก็บ ที่สำคัญ เราต้องงดให้น้ำกับมะนาว

สำหรับ การปลูกมะนาว ในวงบ่อซีเมนต์พร้อมเติมดินที่ผสมปุ๋ยคอกลงไปให้เต็มวงด้วย และทุกๆ 3-4 วันสำหรับมะนาวที่ปลูกลงดิน โดยให้ปุ๋ยเคมีสูตร 25-7-7 ต้นละ 3 กำมือ และสลับกับการให้ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 หรือ 21-0-0  วิธีการใส่ ให้โรยบริเวณรอบทรางพุ่ม ห่างจากโคนต้นมะนาว ทุก 25 วัน โดยก่อนและหลังให้ปุ๋ยต้องรดน้ำให้ชุ่มเพื่อให้ได้ประสิทธิ์ภาพมากที่สุด และช่วงนี้ต้องรักษายอดมะนาวที่ออกใหม่อย่าให้มีเพลี้ยไฟหรือหนอนชอนใบเข้ามาทำลายยอดอ่อนมะนาวได้ หากมีดอกออกมาก็ให้ปลิดทิ้ง

ในเดือนกรกฎาคมใน การปลูกมะนาว นั้น ต้นมะนาว จะมีความอุดมสมบูรณ์มากที่สุด ช่วงนี้เรางดให้ปุ๋ยยูเรีย หรือ 46-0-0 หรือ แอมโมเนียมซัลเฟต หรือ 21-0-0 แต่ในส่วนของปุ๋ยสูตร 25-7-7 เรา ยังคงให้เหมือนเดิม (สำหรับ 25-7-7 เราสามารถใช้สูตร 15-15-15 หรือ 13-13-21 หรือ 5-3-14 หรือ 0-0-60 แต่ 0-0-60 ใช้ในปริมาณน้อยก็เพียงพอ)

ช่วงเดือนกรกฏาคมเป็นต้นไป ของ การปลูกมะนาว มะนาวจะมีความอุมสมบูรณ์แข็งแรงมากที่สุดก็ช่วงนี้ สำหรับช่วงนี้ให้งดการให้ปุ๋ยเคมีสูตร 46-0-0 และยังคงให้ปุ๋ยเคมีสูตร 25-7-7 เหมือนเดิมแต่ให้ถี่ขึ้นคือ 20 วันต่อครั้งโดยลดจำนวนลงเหลือ 2 กำมือ ส่วนน้ำยังคงให้สม่ำเสมอเช่นเดิมแต่หากฝนตกก็ควรงดน้ำเพราะช่วงนี้เข้าหน้าฝนแล้ว เมื่อถึงปลายเดือนกรกฏาคม ให้ทำการตัดแต่งกิ่งทรงพุ่มออก ประมาณ 30% เน้นกิ่งที่ไขว้ไม่มีประโยชน์ หรือปลายกิ่งที่มีรอยเพลี้ยไฟหรือหนอนชอนใบทำลาย และให้เอาลูกที่ติดต้นทั้งหมดออก หากมีดอกก็ให้ปลิดทิ้งให้ต้นมะนาวว่าง

ช่วงเดือนสิงหาคม-กันยายนของ การปลูกมะนาว เป็นช่วงที่มะนาวแตกยอดอ่อนอยากมากมาย บางส่วนที่ไม่ได้ตัดแต่งกิ่งก็จะมีดอกออกมาบ้างก็ให้ทำการเด็ดทิ้งเช่นเดิม และเน้นพ่นยาเพื่อรักษายอดอ่อนให้ดี สำหรับเดือนนี้ทั้งเดือนให้ลด การให้ปุ๋ยเคมี 25-7-7 เหลือต้นละ 1 กำมือ แต่น้ำยังคงให้ตามปกติ

ใน การปลูกมะนาว เมื่อถึงเดือนตุลาคมของ การปลูกมะนาว ให้ปุ๋ยสูตร 12-24-12 หรือปุ๋ยที่มี ปริมาณฟอสฟอรัสสูงกว่าธาตุอื่นๆ ต้นละ3 กำมือ จำนวน 2 ครั้ง โดยห่างกัน 20 วัน หลังจากนั้นจะสังเกตุว่ามะนาวจะออกดอกมาเรื่อยๆซึ่งดอกที่ออกจะเป็นดอกคุณภาพดี คือออกมาพร้อมยอดอ่อน และออกมาจากซอกใบ จากนี้ไปให้บำรุงด้วยปุ๋ยเคมีสุตรเสมอ เช่น 15-15-15 หรือ 16-16-16 และทำการรักษาดอกมะนาวให้ดีโดยต้องระวังเชื้อราต่างๆเนื่องจากช่วงนี้อากาศเริ่มหนาวเย็นความชื้นสูง และจะได้มะนาวผลโตๆไว้จำหน่ายในช่วงหน้าแล้งที่ว่ากันว่ามะนาวแพงสุดๆ

สำหรับวิธีนี้ เป็นการทดลองทำจากสวนของเราเมื่อปีที่ผ่านมาปรากฏว่าได้มะนาวดกมากแถมมะนาวผลใหญ่มากๆ จำหน่ายได้ราคาดีโดยมีมะนาวจะหน่ายตั้งแต่เดือนมีนาคม จนถึง เดือนกรกฏาคม ซึ่งจะเป็นช่วงที่มะนาวราคาที่เกษตรกรปลูกมะนาวพอใจในราคามะนาวมากที่สุด

เงินในการลงทุนสำหรับ การปลูกมะนาว ในวงบ่อซีเมนต์ จำนวน 100 บ่อ ในเนื้อที่ 1 ลงทุนประมาณ 27,000 บาท สำหรับการเริ่มต้น ซึ่งสิ่งที่ต้องจัดหานั้น ประกอบไปด้วย วงบ่อซีเมนต์ และฝารอง ค่ากิ่งพันธุ์มะนาว 1 และระบบน้ำ 

การปลูกมะนาว - การบังคับมะนาวให้ออกลูกในฤดูแล้งได้นั้น หากเป็นมะนาวในวงบ่อ สามรถทำได้เมื่อมะนาวมีอายุ 8 เดือนขึ้นไป โดยใช้หลักการเดียวกับการปลูกลงดินคือคลุมพลาสติกให้กับต้นมะนาวในช่วงเดือนกันยายนและกระตุ้นการออกดอกในเดือนตุลาคม ซึ่งจะได้ผลผลิตมะนาวแก่ในช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน ซึ่งเป็นช่วงที่มะนาวราคาแพงที่สุด 

การเตรียมพื้นที่ปลูกมะนาว

กำหนดระยะปลูกระหว่างต้น 1.20 เมตร การเว้บระยะต่อแถว 1.50 เมตร ปลูกแบบแถวคู่ ความห่างของทางเงินเว้นระยะ 2 เมตร ปรับพื้นที่ให้เรียบ วางวงบ่อซีเมนต์ ควรวางเป็นเลขคู่ จะง่ายต่อการวางระบบน้ำและคำนวณแรงดันน้ำ รวมถึงประหยัด ถังเก็บน้ำ 2 ชุด ชุดแรกสูง ประมาณ 5 วงบ่อ ซึ่งมีความจุน้ำที่ 1,200 ลิตร ถังเก็นน้ำนี้ สามารถผสมปุ๋ยน้ำชีวภาพ แล้วเปิดน้ำดีเข้าไปผสมเข้าด้วยกัน จากนั้นปล่อยไปให้ต้นมะนาวในวงบ่อได้โดยตรง ถังเก็บน้ำชุดที่สองสูงประมาณ 9 วงบ่อ มีจำนวน 2 ถัง ไว้ใช้สำหรับเก็บน้ำสะอาดและช่วยเพิ่มแรงดันน้ำ 

ใช้วงบ่อซีเมนต์ที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 80 เซนติเมตร ฝาวงบ่อขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ประมาณ 90 ซม. กว้างกว่า 10 เซนติเมตร ดินผสมที่จะใช้ควรเป็นวัสดุปลูกหลัก 3 ชนิด คือ หน้าดิน 3 ส่วน ขี้วัวเก่า 1 ส่วน และเปลือกถั่วเขียว 2 ส่วน ผสมคลุกเคล้ากัน เปลือกถั่วเขียวจะช่วยให้สภาพดินมีการระบายน้ำที่ดี ดินจำนวน 100 วงบ่อ ใช้หน้าดินประมาณ 1 คันรถสิบล้อ ปูพื้นด้วยหน้าดินเป็นขั้นแรก จากนั้นใส่ขี้วัวเก่าเป็นชั้นที่ 2 ตามด้วยเปลือกถั่วเขียวเป็นชั้นบนสุด ใช้เครื่องตีพรวนติดรถไถไถพรวน รดน้ำ 1 สัปดาห์วัสดุปลูกจะยุบตัวประมาณ 1 คืบ ขุดเปิดปากหลุมให้มีขนาดเท่ากับขนาดของถุงที่ใช้ชำปลูกต้นมะนาวให้พอดีกับระดับดินเดิม กลบดินแล้วใช้เท้าเหยียบรอบ ๆ ต้น เพื่อไม่ให้โยกคลอน ปักไม้เป็นหลักกันลมโยกและใช้ตอกมัดต้นมะนาวไว้กับหลัก ตอกจะผุเปื่อยหลังจากปลูกประมาณ 2 เดือน ซึ่งต้นมะนาวตั้งตัวได้แล้วในช่วงเริ่มแรกของการบังคับมะนาวฤดูแล้งจะทำให้ต้นมะนาวออกดอกเพียงรุ่นเดียวคือ ช่วงเดือนตุลาคม 

และไปเก็บผลผลิต ช่วงเดือนเมษาเท่านั้น เราต้องคอยปลิดดอกมะนาวทิ้งตั้งแต่เดือนพฤษภาคม ไปจนถึงเดือนสิงหาคม-กันยายน 3-4 ปีที่ผ่านมามะนาวจะเริ่มมีราคาดีตั้งแต่เดือนมกราคมเรื่อยไปจนถึงเดือนเมษายน จึงปล่อยให้มะนาวให้ผลผลิต 2 รุ่น คือในช่วงเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์รุ่นหนึ่ง โดยบังคับให้ต้นออกดอกในช่วงเดือนกรกฎาคม-สิงหาคม และมีผลผลิตในช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน อีกรุ่นหนึ่งบังคับให้ออกดอกในช่วงเดือนกันยายน-ตุลาคม เดือนพฤษภาคมราคามะนาวจะถูกลง ช่วงนี้ทำการตัดแต่งกิ่งมะนาวและปลิดผลมะนาวที่ติดอยู่บนต้นทิ้งให้หมด เพื่อให้มะนาวพักต้นรอการออกดอกตามที่ต้องการในรุ่นต่อไป ซึ่งจะจำหน่ายได้ราคาดีกว่า 

ณ ศูนย์พัฒนาการเกษตรภูสิงห์ อ.ภูสิงห์ จ.ศรีสะเกษ ได้มีการทำแปลงสาธิต การปลูกมะนาว ในวงบ่อเพื่อ ทดลองบังคับให้ออกผลนอกฤดูกาล และได้ประสบความสำเร็จในการพัฒนาดินและพัฒนาพันธุ์ ตลอดจนไปถึงวิธีการในการเพาะปลูกจนสามารถขยายผลสู่การเพาะปลูกของราษฎรในพื้นที่ได้อย่างกว้างขวาง เกษตรกรหรือประชาชนทั่วไปที่สนใจจะปลูกมะนาวในวงบ่อนอกฤดูกาลสามารถเข้าศึกษาชมงานเพื่อนำความรู้มาดำเนินการที่แปลงเพาะปลูกของตนเองได้ โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใด ๆ ทั้งสิ้น 

ในส่วนของศูนย์พัฒนาการเกษตรภูสิงห์ เกิดขึ้นเนื่องมาจากเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2537 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จฯ ไปทรงเยี่ยมราษฎรบริเวณ อ.ภูสิงห์ จ.ศรีสะเกษ และได้มีพระราชเสาวนีย์ให้ส่วนราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องร่วมกันพิจารณาจัดตั้งศูนย์พัฒนาการเกษตรแบบเบ็ดเสร็จ เพื่อช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่ ซึ่งประกอบอาชีพทำนาไม่ได้ผล และให้จัดตั้งคณะกรรมการขึ้นเพื่อดำเนินงานในลักษณะเช่นเดียวกับศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ปัจจุบันมีหลายรายการที่ประสบผลสำเร็จจนสามารถขยายผลสู่ราษฎรในพื้นที่นำไปดำเนินการได้อย่างเป็นที่น่าพอใจยิ่ง.

อ้างอิง:
http://www.manowpan.com
www.dailynews.co.th

ส่งความคิดเห็น