ถั่วฝักยาว บางแห่งเรียก ถั่วค้าง เป็นไม้เถาเลื้อยที่จัดอยู่ในวงศ์เดียวกับถั่ว ฝักมีขนาดตั้งแต่ 20 เซนติเมตรขึ้นไป ภายในมีเมล็ดคล้ายเมล็ดถั่วเรียงกันอยู่ ฝักอ่อนมีรสหวานมัน เนื้อกรอบ มักกินสดคู่กับลาบ จิ้มน้ำพริก เต้าเจี้ยวหลน หรืออาหารรสจัดอื่น ๆ รวมถึงนำไปใส่ในส้มตำหรือขนมจีนน้ำยา หากลวกหรือเจียวน้ำมันก็จะได้ผักเนื้อนุ่ม ฉ่ำน้ำ เคี้ยวมันมากินกับน้ำพริก หรือจะชุบแป้งทอดก็อร่อยไม่แพ้ผักชนิดอื่น ๆ ส่วนเมนูที่มีถั่วฝักยาวเป็นตัวชูโรงก็เช่น ทอดมัน ถั่วฝักยาวผัดพริกแกง ก๋วยเตี๋ยวต้มยำ แกงป่า และแกงส้ม
ในถั่วฝักยาว 100 กรัม จะประกอบไปด้วย เส้นใยอาหาร 1.9 กรัม โดยมีทั้งเส้นใยอาหารชนิดละลายน้ำได้ ที่ช่วยลดการดูดซึมคอเลสเตอรอลเข้าสู่ร่างกาย และชนิดไม่ละลายน้ำ ซึ่งจะช่วยให้รู้สึกอิ่มนานและระบบขับถ่ายทำงานได้ดีขึ้น ทั้งยังมีแคลเซียม 43 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 50 มิลลิกรัม และวิตามินซี 12 มิลลิกรัม
สรรพคุณทางยาของถั่วฝักยาวก็คือ เคี้ยวกินฝักสดหรือตำคั้นเอาแต่น้ำดื่ม แก้อาการท้องอืด แน่นท้อง เปลือกฝักสดใช้ตำพอก เพื่อระงับอาการปวดเอวและรักษาฝีหนอง เมล็ดใช้แก้กระหาย แก้อาเจียน ส่วนเมล็ดค่อนข้างแก่นำมาต้มแล้วบดผสมกับเกลือเล็กน้อย ใช้บำรุงไตและแก้ตกขาว ใบสดหรือรากสดก็ยังนำมาต้มเอาแต่น้ำดื่ม ใช้รักษาอาการไตอักเสบและโรคหนองในได้
ถั่วฝักยาวแดง เป็นถั่วฝักยาวที่มีผิวนอกสีแดงเข้มจนเกือบม่วง ขนาดฝักจะยาวกว่าถั่วฝักยาวธรรมดา โดยจะให้เส้นใยอาหารและฟอสฟอรัสน้อยกว่า แต่มีแคลเซียมและวิตามินซีสูงกว่า คือ 73 และ 34 มิลลิกรัม ตามลำดับ
ถั่วฝักยาวไร้ค้าง เป็นถั่วฝักยาวที่ถูกปรับปรุงพันธุ์ จากการผสมระหว่างถั่วฝักยาวกับถั่วพุ่ม จึงมีลำต้นตั้งตรง ไม่ต้องใช้ค้างช่วยลดค่าใช้จ่ายในการทำค้าง และประหยัดพื้นที่ในการปลูก เป็นพืชผักสวนครัวของบ้านในเมืองซึ่งมีพื้นที่จำกัด
อ้างอิง prayod.com
